1- شاخصیت معلم

معلم محتوای درسی و مدرسه است دانش آموزان اغلب فایل خود را برای یک موضوع درسی به معلم و روش آموزش آن درس ربط می دهند. شور و اشتیاق و قابلیت های معلم در ارائه یک محتوا به دانش آموزان منتقل می شود. ویژگی های شخصیتی معلم یکی از اولین مجموعه ویژگی هایی است که باید در یک معلم موثر جست و جو کرد.

شاخص های شخصیت معلم:

1- همدلی با دانش آموزان   2- گوش دادن با تمرکز و علاقه به حرف دانش آموزان 3- دغدغه ها و سوالهای دانش آموزان را درک می کند 4- تک تک دانش آموزان را می شناسد 5- انصاف داشته و به دانش آموزان احترام می گذارند 6- با دانش آموزان ارتباط متقابل اجتماعی برقرار می کنند 7- در دانش آموزان شور و شوق و انگیزه را برای یادگیری افزایش می دهند 8- نگرش مثبت به حرفه ی معلمی دارد.

2- مدیریت و سازماندهی کلاس:

معلم موثر با همان دقت و توجهی که طرح درسش را تهیه می کند برای سازماندهی کلاس درس نیز برنامه ریزی می کند و این طرح این امکان را می دهد که ضمن سر و صدا و ارتباط متقابل معلم و دانش آموز به کار خود ادامه می دهند مولفه های طراحی سازماندهی کلاس عبارتند از: ترتیب میز و صندلی، نظم، ایجاد روال های معمول روزانه و آموزش چگونگی سازماندهی محیط یادگیری به دانش آموزان.

تفاوت عمده میان معلم با تجربه و بی تجربه این است که تازه کاران در هفته نخست مدرسه بلافاصله محتوای درسی را شروع می کنند در حالی که با تجربه ها، ابتدا جوی مثبت خلق می کنند و سپس به هدف آموزشی خود می پردازند.

3- سازماندهی آموزشی و جهت دهی به آن:

تدریس فعالیتی است پیچیده که مستلزم آمادگی دقیق، طراحی هدفها و فعالیت هاست.طراحی بر اساس ساعت، روز و هفته در کوتاه مدت و در بلند مدت در طول یک سال تحصیلی را تحت پوشش قرار می دهد.

طرح درسها معمولا به تدابیری برای سبک های یادگیری و نیازهای متفاوت دانش آموزان توجه دارد. و همچنین به گوناگونی روش های آموزشی نیز توجه می شود باید دانست یک طرح درس، تام و تمام نیست و صرفا توصیفی از آن چیزی است که در کلاس باید رخ دهد. بنابراین یک طرح درس خوب تضمین کننده ی آموزشی با کیفیت مناسب نیست (البته شرح طرح درس در این مقاله آمده است).

ع- اجرای آموزش:

آموزش موثر حاصل ترکیب مدیریت خوب کلاس، سازماندهی، طراحی موثر و ویژگیهای شخصیتی معلم است. ارائه مواد درسی به دانش آموزان در کلاس و فراهم کردن تجاربی برای آنان تا با مواد درسی ارتباط واقعی ایجاد کننده حیاتی است. در کلاس درس هر یک از دانش آموزان در محیط مثبت کلاس که حمایت کننده، چالش برانگیز و پرورش دهنده ی اهداف آموزش است به آن اهداف نایل می شود. بهترین طرح درس غیاب عامل مدیریت کلاس و یا عدم وجود رابطه ی صمیمی معلم با دانش آموزان، از کارایی بسیار کمی برخوردار خواهد بود. اجرای آموزش مانند اجرای نمایش است که در آن همه ی عوامل پشت صحنه و حضار فقط، صحنه ی نمایش را می بینند. (روشهای اجرای آموزشی در بحث طرح درس آمده است)

5- نظارت بر پیشرفت و توان بالقوه ی دانش آموزان:

معلمین موثر درباره نوع عملکرد هر یک از دانش آموزان کلاس که درس می دهند درک مشخصی دارند آن از روش های اندازه گیری رسمی و غیر رسمی گوناگونی استفاده می کنند تا تسلط دانش آموزانشان را بر یک مفهوم یا مهارت کنترل و ارزیابی کنند از جمله این روشهای اندازه گیری تکلیف و بازخورد است که بوسیله ی آن می تواند بر یادگیری دانش آموزان تاثیر مثبتی داشته باشد.

کلمات کلیدی: روانشناسی یادگیری